Xạ Đen là gì? Xạ Đen có tốt không? Công dụng và cách dùng như thế nào? Đây là những câu hỏi Dược Liệu Sức Khoẻ nhận thấy được rất nhiều người quan tâm hiện nay nhưng vẫn chưa có nguồn thông tin nào có thể tổng hợp đầy đủ và chính xác về những thắc mắc trên. Chính vì vậy, hôm nay với bài viết này Dược Liệu Sức Khoẻ sẽ mang đến cho các bạn những lời giải đáp thật bổ ích. Cùng xem qua nhé!

Xạ Đen là gì?

Cây Xạ Đen là cây gì mà lại được đông đảo mọi người hưởng ứng tích cực đến vậy?

Đây là một loại thảo dược hay còn gọi là một vị thuốc Nam với nhiều công dụng “lợi hại” được y học cổ truyền và y học hiện đại dùng trong hỗ trợ, phòng chống các bệnh ung thư và mang lại nhiều lợi ích sức khoẻ khác.

Cây Xạ Đen tên khoa học là:  Celastrus hindsii Benth et Hook thuộc họ Dây gối (Celastraceae). Trong dân gian Việt Nam, cây thuốc hay được gọi với tên gọi khác là: Bách giải, bạch vạn hoa, đông triều, quả nâu,  cây ung thư… Tuy nhiên, tên gọi Cây Xạ Đen được sử dụng phổ biến nhiều nhất trong Đông y, nguồn gốc của cái tên này xuất phát từ dân tộc Mường, từ “Xạ” theo dân tộc của người Mường có nghĩa là gan lại thêm đặc điểm có nhựa đen tiết ra khi chặt giữa thân cây và từ đó nguồn gốc cái tên “Xạ Đen được ra đời”.

Đến những năm 1990 trong công trình nghiên cứu cấp nhà nước của các giáo sư Việt Nam đã nhận thấy những công dụng tuyệt vời của loại dược liệu này trong hỗ trợ điều trị các bệnh về gan mật, giúp mát gan, tiêu viêm, chữa các bệnh về đường tiêu hoá, giúp an thần, ngủ ngon…  Hiện nay, cây dược liệu được nghiên cứu có tác dụng tốt nhất là được trồng ở độ cao 500 đến 700 mét ở vùng đồi núi Hoà Bình. Để hiểu rõ chi tiết hơn về đặc điểm của Xạ Đen là gì hãy xem thêm các thông tin ở bên dưới.

Đặc điểm hình thái

Thân cây Xạ Đen

• Thuộc dạng dây leo, thân gỗ có chiều dài từ 3 đến 10m, thân cây tương đối nhỏ.
• Thông thường thân cây mọc bám quanh các cây gỗ lớn và mọc theo từng bụi hoặc từng khóm.
• Cành có hình tròn, khi còn non không có lông màu xanh nhạt đến khi trưởng thành xuất hiện nhiều lông có màu nâu sau đó chuyển dần sang màu xanh đậm.
• Thân cây Xạ Đen khi bị chặt ngang sẽ chảy ra một lớp nhựa màu đen đặc trưng.

Lá cây

• Lá cây có màu đỏ khi còn non, đến khi già mới chuyển sang màu xanh đậm.
• Phiến lá có hình bầu dục xoay ngược và có 7 cặp gân phụ.
• Mép lá có răng cưa xung quanh, mặt lá không có lông.
• Cuống lá dài từ 5 – 7mm, mặt lá tươi, có độ bóng nhất định và màu đậm hơn so với bề mặt bên dưới.

Hoa cây

• Hoa có màu trắng, thường mọc ở ngọn cây, xen kẽ giữa lá và thân.
• Thường mọc thành chùm, mỗi chùm có kích thước khoảng 5 – 10cm.
• Hoa cây có hai loại: Hoa đực và hoa cái. Sau khi ra hoa, cây bắt đầu ra quả. Cây thường ra hoa vào tháng 3 cho đến tháng 5.

Quả cây

• Quả cây Xạ Đen tương đối nhỏ, có hình nang trứng, có màu xanh thường chuyển sang nâu vàng khi chín.
• Khi khổ quả sẽ tách ra thành 3 mảnh, hạt bên trong có màu hồng. Cây có quả từ tháng 8 đến tháng 12.

Thành phần hoá học

Thành phần hoá học của Xạ Đen là gì?, dưới đây là những dưỡng chất có trong dược liệu:

• Polyphenol: Kaempferol 3-rutinoside, Rutin, Axit lithospermic B, Axit lithospermic, Axit rosmarinic.
• Triterpene và Sesquiterpene: Estar agarofuran sesquiterpene, Axit glucosyringic, Loranthol, Lupenone, 1b, 6a…
• Bên cạnh đó còn có một số nhóm hợp chất khác: Axit amin, Quinone, Tanin, Flavonoid,…

Bộ phận dùng

Bộ phận dùng cây Xạ Đen là gì?

Có thể dùng tất cả các bộ phận của dược liệu bao gồm: Cành, lá và thân cây. Phần lá có thể thu hoạch ở mọi thời điểm trong năm nhưng còn phần thân và cành phải đợi cho đến khi cây già thì mới có thể thu hoạch được bởi vì chỉ khi đó cây mới có dược tính cao.

Nơi phân bố dược liệu

Trước đây cây có nguồn gốc tại Trung Quốc sau này được tìm thấy nhiều ở những khu vực có khí hậu nhiệt đới ở Châu Á: Lào, Nhật Bản, Myanmar, Malaysia, Ấn Độ…

Ở Việt Nam, bạn có thể dễ dàng tìm thấy chúng ở những khu vực đồi núi như: Lào Cai, Thái Nguyên, Ninh Bình, Hoà Bình, Thừa Thiên Huế, Vườn quốc gia Ba Vì và Cúc Phương.

Những lợi ích mà cây thuốc mang lại

Xạ Đen có tốt không? Lợi ích mà dược liệu mang lại cho đời sống con người là vô số kể. Dưới đây là những công dụng của cây Xạ Đen là gì:

• Ngăn ngừa, hỗ trợ điều trị các bệnh ung thư: Ung thư gan, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung, ung thư tuyến giáp… Chống lại các khối u và ức chế ngăn cản các tế bào ung thư hình thành.
• Chữa bệnh viêm gan, xơ gan, giúp điều trị bệnh gan mật, làm mát gan, men gan cao, chống lại các bệnh gan thứ phát.
• Giúp hạ đường huyết, ổn định huyết áp nhất là những người vướng phải căn bệnh cao huyết áp.
• Giúp an thần, cải thiện giấc ngủ giúp cho giấc ngủ được sâu hơn.
• Cải thiện đường tiêu hoá, giúp ăn uống ngon miệng.
• Có tác dụng chữa mụn nhọt, bị viêm loét và mau chóng làm lành vết thương.

Xem thêm chi tiết: Cây Xạ Đen có tác dụng gì?

Hướng dẫn cách dùng bài thuốc chữa nhiều loại bệnh

Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư

Nguyên liệu cần có: Cây Xạ Đen khô 40g, cỏ lưỡi trắng khô 25g, cam thảo dây khô 7g.

Cách nấu: Đem rửa sạch tất cả các nguyên liệu trên rồi đem sắc với 1 lít nước. Dùng thuốc uống thay cho nước hàng ngày.

Cải thiện các bệnh lý về gan

Chuẩn bị nguyên liệu: 40g Cây Xạ Đen khô, 15g cây mật nhân, 30g cà gai leo.

Cách thực hiện: Rửa sạch nguyên liệu cho vào ấm sắc với 1 lít nước, có thể dùng uống hàng ngày. Lưu ý nên sử dụng bài thuốc trong ngày, không dùng khi đã để qua đêm vì nó có thể bị ôi thiu, uống vào rất có hại cho gan

Bài thuốc chữa bệnh tiểu đường

Nguyên liệu: Cây Xạ Đen khô 20g, nấm linh chi 15g, giảo cổ lam 20g.

Cách sắc thuốc: Đem rửa sạch tất cả các nguyên liệu trên rồi đem sắc với 1 lít nước, kiên trì uống hàng ngày và sử dụng thường xuyên trong vòng 2 cho đến 3 tháng để đạt công dụng tốt nhất.

Chữa mụn nhọt, các vết lở loét

Cách thực hiện: Vệ sinh sạch sẽ vùng da bị thương để trong vòng 15 phút rồi lấy khoảng 4 – 5 lá dược liệu đem giã nát đắp lên vùng da bị mụn nhọt, lở loét. Sau đó rửa sạch vết thương lại bằng nước.

Giúp tăng cường sức đề kháng, giải stress

Chuẩn bị mỗi loại dược liệu Xạ Đen, nấm linh chi, giảo cổ lam khoảng 15g rồi sắc lấy nước uống hàng ngày.

Để xem thêm các bài thuốc chữa bệnh của dược liệu, bạn có xem ở báo Dân tộc và Phát triển: “Tác dụng chữa bệnh tuyệt vời của Cây Xạ Đen“.

Các dược liệu hiện nay được bán rất nhiều trên thị trường, tuy nhiên bạn cần phải cân nhắc kỹ càng giữa giá cả cũng như chất lượng của sản phẩm để sử dụng một cách hiệu quả nhất. Tránh mua các thảo dược giá quá rẻ để tránh mua nhầm thảo dược giả, pha trộn không đảm bảo chất lượng.

Xem qua dược liệu: Cây Xạ Đen, giảo cổ lam, nấm linh chi, cà gai leo, cam thảo tại Dược Liệu Sức Khoẻ để đảm bảo chất lượng sản phẩm với giá cả phải chăng.

Bạn đã xem qua tất cả các thông tin về “Xạ Đen là gì?” và những công dụng mà nó mang lại. Hy vọng với một số bài thuốc trên quý độc giả có thể tham khảo và ứng dụng nó một cách có chọn lọc và đạt hiệu cao trong khi sử dụng. Chúc quý khách thật nhiều sức khoẻ!

Nguồn tham khảo:

Báo Dân tộc (2022), Tác dụng chữa bệnh tuyệt vời của Cây Xạ Đen.