Diệp Hạ Châu vốn là loại thảo dược mọc khá đại trà bởi cây có thể dễ dàng tìm ở bất cứ nơi đâu, tuy vậy ít ai biết lợi ích của vị thuốc này lại mang đến rất nhiều giá trị sức khỏe người bệnh. Ở dạng tươi, cây thuốc sẽ không phát huy tác dụng toàn diện bằng khi ở dạng đã sấy khô.  Hôm nay, Dược Liệu Phương Thảo sẽ bật mí cho bạn phương pháp chế biến Diệp Hạ Châu sấy khô mà vẫn giữ nguyên dưỡng chất nhé.

Giới thiệu chung về Diệp Hạ Châu

Diệp Hạ Châu còn được biết đến rộng rãi với cái tên cây chó đẻ răng cưa, tên pháp danh khoa học của loài này là Phyllanthus urinaria thuộc họ Diệp Hạ Châu. Loài thảo dược này được tìm thấy nhiều ở các vùng nhiệt đới châu Á như Việt Nam, Trung Quốc hay các đảo Ấn Độ Dương..

Là loài cây thân thảo, sống lâu năm, chiều cao trung bình khoảng 80cm. Lá cây khá mỏng, có hình bầu dục hoặc tam giác. Hoa thường mọc thành từng cụm ở đầu ngọn, mùa hoa nở rơi vào tháng 4 đến tháng 6 hằng năm, sai quả từ tháng 7 đến tháng 9.  Tại nước ta, cây dễ dàng tìm ở bất cứ đâu bởi chúng là loại mọc dại ở khắp nơi, đặc biệt là ven biển, những vùng đất bằng phẳng hay trên các đảo lớn có đất cát pha…

Quy trình thu hái và chế biến Diệp Hạ Châu sấy khô

Theo như các chuyên gia thì Diệp Hạ Châu dùng ở dạng tươi sẽ không sở hữu nhiều dược tính bằng ở dạng đã chế biến sấy khô. Bởi khi ở dạng khô, cây thuốc cô đọng nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể hơn nên khi sử dụng cũng mang lại hiệu quả cao hơn. Đó chính lá lý do mà người thường chọn Diệp Hạ Châu khô hơn. Vậy quy trình thu hái và chế biến Diệp Hạ Châu sấy khô như thế nào, mời bạn theo dõi phần tiếp theo.  

Bộ phận thu hái và sử dụng

Diệp Hạ Châu thu hái quanh năm, thời điểm tốt nhất là vào mùa hạ và mùa thu. Sau khi thu hái sẽ được dùng hầu hết bộ phận để làm thuốc trừ phần rễ cây. Cây thuốc được làm sạch và loại bỏ tạp chất cũng như cắt nhỏ thành từng khúc là có thể dùng, cây dùng ở dạng tươi hoặc phơi sấy khô đều được. 

Phương pháp chế biến Diệp Hạ Châu sấy khô và phơi khô

Diệp Hạ Châu là loại thảo dược có nhu cầu sử dụng khá cao, chính vì vậy phương pháp sấy khô sẽ giúp cây thuốc được bảo quản lâu dài trong nhiều năm, chưa kể là khi chế biến dạng khô còn sở hữu dược tính cao hơn, hỗ trợ cho quy trình điều trị bệnh mang lại hiệu quả tối ưu. 

Bao gồm có 2 phương pháp làm khô: Phơi khô và sấy khô. 

• Sấy khô: Ưu điểm là nhanh chóng, giúp tiết kiệm thời gian, ngoài ra có thể chủ động và thực hiện bất cứ lúc nào. Ngược lại, nhược điểm của phương pháp này là khá tốn chi phí máy móc và nhân lực.
• Phơi khô: Ưu điểm là phương pháp tự nhiên, tiết kiệm chi phí nhưng nhược điểm khá lớn là phải phụ thuộc vào thời tiết, ngoài ra cũng mất rất nhiều thời gian.

Cách thu hoạch Diệp Hạ Châu

• Cắt cây thuốc chừa một khoảng tầm 20cm gốc để các cành ngủ nhanh tái sinh.
• Thu hoạch lứa đầu tiên khi cây 3/4 số cây đã có hoa quả.
• Lá thu hái từ những chiếc là bánh tẻ , không được quá non và cũng không được quá già, lá xanh đậm vừa đủ dùng là được. 

Cách thực hiện Diệp Hạ Châu phơi khô theo phương pháp truyền thống

• Trải một tấm vải mỏng bên trên, bên dưới trải thêm một tấm vải nhựa để tránh rơi mất hạt. Trải đều thảo dược ra tấm vải. 
• Sau 3 ngày phơi nắng và hong khô, quả già sẽ tách vỏ hoàn toàn. Bạn có thể tiến hành bẻ thân cây để kiểm tra độ khô giòn.
• Thu hạt và cành rụng để bảo quản. Phần hạt có thể làm giống, cành có thể phơi 1 – 2 nắng là có thể thu được phần cành Diệp Hạ Châu khô. 
• Đặt úp lá khi phơi để hạn chế tối đa sự thất thoát chất dinh dưỡng trong lá cây, đến cuối ngày lá cây sẽ săn lại. 
• Tuốt hết cuống, nhặt bỏ nhánh lá chỉ giữ lại những mắt lá xanh nâu và mỏng như tơ. Sau 2 đến 3 nắng thì bạn sẽ thu được thêm một mẻ lá Diệp Hạ Châu khô. 

Như vậy, sau khi loại bỏ hạt, ta thu được cành và lá Diệp Hạ Châu khô, đây cũng là phần dược phẩm chính. 

Cách thực hiện Diệp Hạ Châu sấy khô bằng máy sấy công nghiệp

Để thực hiện sấy khô, bạn cần phải có máy sấy dược liệu công nghiệp, đây là phương pháp thay thế cho phơi khô truyền thống. Máy sấy phải đáp ứng tiêu chí đầu tiên là sử dụng phương pháp đốt bằng nhiên liệu củi, không nên sử dụng than do không đạt tiêu chuẩn sấy khô. 

• Không khí phải sạch, không lẫn khói bụi và hóa chất độc hại.
• Do thị trường dược liệu thiên nhiên tại Việt Nam còn tồn đọng nhiều vấn đề nên đầu tư vào những hệ thống máy sử dụng năng lượng hiệu quả hơn.
• Vào vụ mùa thu hoạch, Diệp Hạ Châu cần sấy khô và bảo quản ngay, do đó, máy sấy cần có công suất lớn để đáp ứng được khối lượng mỗi vụ mùa thu hoạch. 
• Thời gian Diệp Hạ Châu sấy khô thường phải trên 15 giờ thì mới có thể đảm bảo khô hoàn toàn phần thân và lá cây. 

Cách bảo quản Diệp Hạ Châu 

Sau khi phơi khô và sấy khô, người dân thường bảo quản phần thuốc sấy khô thu được vào túi ni lông hoặc hộp nhựa có nắp đậy kín và để trên cao để đảm bảo cho sâu mọt và côn trùng không thể xâm nhập. Ngoài ra, nên để nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp. Diệp Hạ Châu sấy khô sẽ giúp bảo quản và sử dụng cây thuốc trong một thời gian dài hơn. 

Những công dụng của Diệp Hạ Châu mà bạn không ngờ tới

Theo Đông y, Diệp Hạ Châu có vị hơi ngọt đắng, tính mát, quy kinh can và phế với nhiều tác dụng tiêu độc, sát trùng, tán ứ, tiêu viêm, lợi tiểu, lưu thông huyết mạch…Cụ thể:

• Hỗ trợ bệnh tiểu đường: Theo một nghiên cứu vào năm 2012, dịch chiết xuất trong ethanol của lá cây Diệp Hạ Châu làm giảm lượng đường trong máu, chống đái tháo đường mạnh mẽ.
• Chữa các bệnh dạ dày, ngăn ngừa lở loét: Một nghiên cứu 2017 chỉ ra rằng Diệp Hạ Châu có khả năng giảm loét dạ dày thông qua cơ chế giảm tiết acid dạ dày. Đồng thời, giúp chống viêm mạnh mẽ, cải thiện tình trạng viêm loét dạ dày mạnh mẽ. 
• Chống oxy hóa, bảo vệ lá gan: Có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ, là giảm số lượng của các gốc oxy hóa tự do nội bào cũng như tăng cường chống các chất oxy hóa enzyme và không enzyme, bảo vệ lá gan khỏi độc tính và tổn thương do aflatoxin B1 gây ra.  
• Cải thiện hệ tiêu hóa, kích thích ăn ngon: Người Haiti và Java thường dùng Diệp Hạ Châu để trị bệnh rối loạn tiêu hóa, kích thích trung tiện cũng như cải thiện vị giác, hỗ trợ ăn ngon hơn.
• Chống viêm, điều trị các bệnh nhiễm trùng: Có khả năng chống viêm, kháng khuẩn H.Pylory, nguyên nhân gây viêm loét dạ dày.
• Một số tác dụng khác: Lợi tiểu, ngăn ngừa sỏi trong đường tiết niệu, trị các chứng bệnh thấp nhiệt, bệnh lậu… 

Mua Diệp Hạ Châu sấy khô uy tín ở đâu?

Tuy bạn có thể tự thu hái Diệp Hạ Châu cũng như sử dụng phương pháp phơi khô truyền thống nhưng nếu bạn không có nhiều kinh nghiệm thì khó mà đảm bảo được dược tính của Diệp Hạ Châu trong quá trình phơi sấy. Chính vì vậy, việc chọn mua Diệp Hạ Châu sấy khô sẵn tại các cơ sở dược liệu là điều cần thiết, vừa tiện lợi vừa tiết kiệm thời gian mà quan trọng là được đảm bảo về phần dược tính của thảo dược.

Dược Liệu Phương Thảo hiện đang cung cấp Diệp Hạ Châu sấy khô có nguồn gốc tự nhiên, đảm bảo dược liệu sạch và đạt chuẩn an toàn sức khỏe. Cây được thu hái tự nhiên và trải qua các quá trình sơ chế và bảo quản đạt chuẩn, cam kết không pha lẫn tạp chất độc hại nên bạn có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng.

Như vậy, bạn đã hiểu rõ về quy trình Diệp Hạ Châu sấy khô và phơi khô như thế nào rồi đúng không. Hy vọng bài viết sẽ mang lại những kiến thức bổ ích về dược liệu cho bạn. Liên hệ Dược Liệu Phương Thảo để được cung cấp và cập nhật nhiều thông tin bổ ích hơn cũng như được hỗ trợ tư vấn cụ thể hơn theo hồ sơ bệnh án nhé.